Slot Moerendaal en familie Rubens
Moerendaal
Het gebied tussen de Dorpsstraat, Nispenseweg en de Molenbeek heet Moerendaal. Deze naam betekent turf (= moer) in een laag gelegen
gebied (= daal of dal). In dit gebied stond in de Middeleeuwen al een klein kasteel. Het was geen groot gebouw met ontzettend dikke muren en
grote torens zoals kasteel Loevestein of het kasteel dat ooit bij Wouw heeft gestaan. Het ´kasteel´ in Nispen was meer een landhuis. Het
gebouw was wel omgeven door een gracht en had ook een torentje. Ook hoorde bij het landgoed een boerderij.
De familie Rubens
Het kasteeltje, ook wel ´slotje´ genoemd, had verschillende eigenaren. De eerste bekende eigenaren zijn Jacob van Moerdale en Ludwij van
Nispen. Eén van de latere eigenaren was de familie Rubens uit Antwerpen. Maria Rubens-Pypelincks had het landgoed van haar vader, een
rijke koopman, geërfd. Maria was getrouwd met advocaat Jan Rubens. Zij kregen samen een aantal kinderen waaronder de wereldberoemde
schilder Peter Paul Rubens.
Sporen in de grond
Na de dood van zijn moeder erfde niet hij maar zijn broer Filips de bezittingen in Nispen. Lang heeft Filips er geen plezier van gehad want hij
stierf al op vrij jonge leeftijd. Het slotje verwaarloosde en werd later afgebroken. In 1992 werd onderzoek gedaan naar de restanten van het
kasteel. Toen bleek dat er in de grond toch nog het nodige was overgebleven van het kasteel.
ER OP UIT
■ Het woonhuis-museum van schilder Peter Paul Rubens in Antwerpen: www.rubenshuis.be
■ Nispen: Het natuurgebied Moerendaal aan de Molenbeek
BOEKEN
■ H. Baselier, Moerendaal onder het maaiveld, in: Jaarboek 2007 Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, jrg. 15, 2007
WEBSITES
■ De schilder Peter Paul Rubens: https://rubenshuis.be/nl/pagina/rubens-persoonlijke-leven
Tijd van ontdekkers en
hervormers
1500 - 1600
Een deel van de fundering van slotje
Moerendaal zoals dat in 1990 werd
blootgelegd tijdens de opgravingen. De
fundering rust op dit moment nog steeds
in de grond (Foto: Collectie
Heemkundekring De Vrijheijt van
Rosendale).
Er is nog nooit een afbeelding gevonden
van 'slot Moerendaal'. Het was zeker geen
kasteel maar meer een landhuis. Uit
archiefstukken en opgravingen is wel wat
bekend over de grootte van het slotje en
dat het een ‘duiventoren’ had. Dit gebouw
in domein Roosendael in het Vlaamse Sint
Katelijne-Waver is een aardige weergave
hoe het slotje er in Nispen heeft kunnen
uitzien (Foto: wikipedia,
Abdij_van_Rozendaal).
Een portret van Filips Rubens, eigenaar
van slot Moerendaal te Nispen. Het portret
is geschilderd door zijn broer Peter Paul in
1611, niet lang voordat Filips overleed.
Het schilderij hing oorspronkelijk bij het
graf van Filips in de kerk van de St.
Michielsabdij in Antwerpen. In 1926 werd
het verkocht aan een museum in Detroit in
Amerika.