Duitse bezetting
Crisis en spanningen
Rond 1930 ging het in veel landen in Europa niet goed. Steeds meer mensen hadden geen werk meer en er kwam veel armoede. Vaak werd
ook de schuld daarvan gelegd bij de politiek. Daarom waren er in een aantal landen partijen die vonden dat het anders moest. Zo kregen
bijvoorbeeld de ideeën van Adolf Hitler in Duitsland veel steun van de bevolking. Toen hij aan de macht kwam, besloot hij van Duitsland een
sterk land te maken dat veel invloed moest hebben. Hij ging werken aan een sterk leger en gaf vooral Joden de schuld van allerlei problemen.
Eind jaren 30 besloot hij oorlog te gaan voeren.
Oorlog en mobilisatie
Toen Duitsland in 1939 Polen binnenviel, begon er een nieuwe grote oorlog: de Tweede Wereldoorlog. De regering van ons land riep de
mobilisatie uit. Het leger moest paraat zijn en belangrijke plekken, zoals de grenzen, werden extra bewaakt. Net als in 1914 hoopte iedereen dat
er in Nederland geen oorlog zou komen. Maar dit keer liep het niet zo af.
Inval in Nederland
In de nacht van 9 op 10 mei 1940 hoorden ook de mensen in Nispen hoe Duitse vliegtuigen Nederland binnenvlogen. Vanaf toen waren we in
oorlog. In de ochtend van 10 mei werd door Nederlandse soldaten de brug over de Molenbeek bij de Nispenseweg opgeblazen om de opmars
van de Duitsers te vertragen. Een dag later bereikten de eerste Franse troepen ons dorp. Het Franse leger hielp ons land om de Duitsers tegen
te houden. Toen en de daaropvolgende dagen vonden er diverse verwoestingen plaats en vielen de eerste oorlogsslachtoffers.
Nispen bezet
Na enkele dagen waarin in en rond Nispen verschillende bommen vielen, arriveerden de eerste Duitse soldaten in Nispen op 14 mei 1940.
Daarmee was de bezetting een feit. Verschillende jongemannen uit Nispen werden tijdens de bezettingsjaren te werk gesteld in Duitsland. Zoals
overal in Nederland was er verzet en waren er ook mensen die sympathiseerden met de bezetters. Maar de meeste mensen probeerden zo veel
mogelijk hun gewone leven verder te leiden, al viel dat niet altijd mee.
ER OP UIT
■ Nispen: Versperring in het wegdek van het begin van de Bergsebaan
BOEKEN
■ Een dorp in oorlogstijd; Nispen en de Nispenaren vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, in: Jaarboek 1995 Heemkundekring de
Heerlijckheijd Nispen, jrg. 3, 1995
■ H. Klaassen, De wegversperringen uit 1939 te Nispen, in: Jaarboek 2015 Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, jrg. 23, 2015
■ P.C.M. van Wesel, Een Avro-Lancaster op Heikant en Eerenburg, in: Jaarboek 2009 Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, jrg. 17, 2008
WEBSITES
■ Foto’s van Nispen tijdens oorlogstijd en bevrijding: https://www.heemkundenispen.nl/beeldbanknispen.html
■ Lesmateriaal, info en bronnen over de Tweede Wereldoorlog: https://www.tweedewereldoorlog.nl/
Tijd van
wereldoorlogen
1900 - 1950
Net als in de periode 1914-1918 werden
er soldaten in Nispen ingekwartierd bij
veel mensen. Op deze foto poseert een
Nispens echtaar samen met de soldaten
die bij hen 'logeerden' (Foto: Collectie
Heemkundekring de Heerlijckheijd
Nispen).
Restanten van een zogenaamde
aspergeversperring uit 1939 zijn nog te
zien in het wegdek van de Bergsebaan ter
hoogte van woonzorgcentrum De
Pastorie. Bij het bord in de pastorietuin is
ook een kunstige reconstructie te zien van
de versperring die bedoeld was om
vijandige pantservoertuigen de doorgang
te beletten. (Foto: I. Aerden).
Niet alleen kwamen mannen van ver weg
als soldaat naar Nispen. Ook mensen uit
Nispen zelf moesten op andere plaatsen
aan de slag als soldaat. Een van deze
mannen was Toon van Eekelen. Hij
woonde in de buurt De Brembos en stierf
op de Grebbenberg. Daar zijn in de
meidagen van 1940 veel Nederlanders om
het leven gekomen (Foto: Collectie
Heemkundekring de Heerlijckheijd
Nispen).