Mobilisatie en vluchtelingen
Spanning in Europa
Al een aantal jaren waren er steeds meer spanningen tussen een aantal landen in Europa. De moord op de troonopvolger van de Oostenrijkse
keizer maakten die nog erger. Daardoor brak in augustus 1914 de Eerste Wereldoorlog uit.
Nederland neutraal
Nederland bleef neutraal maar ging wel over tot mobilisatie. Als grensplaats kreeg Nispen daardoor militairen en douaniers ingekwartierd.
Vluchtelingen
Bij het begin van de oorlog gingen veel inwoners van België op de vlucht en kwamen zo via onder andere Nispen naar ons land. Toen de
Duitsers in oktober 1914 Antwerpen veroverden passeerden duizenden Belgische vluchtelingen het dorp of zochten hier onderdak. Zelfs de kerk
in Nispen zat propvol met jonge en oude mensen die op de vlucht waren. Na een tijdje trokken de meeste mensen verder of gingen terug naar
huis. Een aantal mensen bleef voor langere tijd of voorgoed in ons dorp.
Smokkel
Vier jaren waren er veel soldaten in en rondom Nispen. Zij bewaakten niet alleen de grens tegen de Duitsers maar speurden ook vaak mee naar
smokkelaars. Doordat in België veel producten niet meer te koop waren, kon je er geld mee verdienen door deze stiekem over de grens te
brengen. Door verschillende Nispenaren is flink gesmokkeld. Sommigen deden dat uit noodzaak maar de meeste grensbewoners zagen het
meer als een sport. De smokkelwaar bestond meestal uit levensmiddelen en kleren maar soms werd ook vee gesmokkeld. Smokkelen was
strafbaar en niet ongevaarlijk. Een aantal mensen zijn dan ook omgekomen tijdens hun smokkelwerkzaamheden.
ER OP UIT
■ Essen: Voorwerpen die met smokkel te maken hebben vind je in het Gerard Meeusenmuseum te Essen: www.essen.be
BOEKEN
■ M. van Terheijden-Oudenhuysen, Mobilisatie te Nispen (1914-1918), in: De Spycker, jrg. 36, nrs. 1-214, 1979
■ C.M.A.J. Uijtdewilligen, Een dorp aan de grens in een onrustige tijd. Nispen tijdens de Eerste Wereldoorlog, 1914-1915, in: Jaarboek 2018
Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, jrg. 26, 2018
WEBSITES
■ Foto’s van soldaten in Nispen en bij gezinnen in deze periode: https://www.heemkundenispen.nl/beeldbanknispen.html
contact naar heemkundenispen.nl
Contact
Contactgegevens
Tijd van
wereldoorlogen
1900 - 1950
Gedurende de jaren 1914-1918 werden
soldaten bij Nispenaren ingekwartierd. Dit
wil zeggen dat zij bij gezinnen inwoonden.
Er bestaan nog verschillende foto's
waarop deze soldaten bij met hun
gastheren en gastvrouwen poseren (Foto:
Collectie Heemkundekring de
Heerlijckheijd Nispen).
In de loop van de 19e eeuw werd er
steeds meer gesmokkeld in de
grensstreek. Ook in Nispen gebeurde dit.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd dit
alleen maar meer. Maar dat was niet altijd
zonder risico's. Op de foto een aantal
voorwerpen om smokkelaars tegen te
houden en enkele voorwerpen die
gebruikt werden bij het smokkelen (Foto:
Collectie Heemkundekring de
Heerlijckheijd Nispen, fotograaf E.
Schepers).
Tijd van
wereldoorlogen
1900 - 1950
Mobilisatie en vluchtelingen
Spanning in Europa
Al een aantal jaren waren er steeds meer
spanningen tussen een aantal landen in Europa.
De moord op de troonopvolger van de
Oostenrijkse keizer maakten die nog erger.
Daardoor brak in augustus 1914 de Eerste
Wereldoorlog uit.
Nederland neutraal
Nederland bleef neutraal maar ging wel over tot
mobilisatie. Als grensplaats kreeg Nispen
daardoor militairen en douaniers ingekwartierd.
Vluchtelingen
Bij het begin van de oorlog gingen veel inwoners
van België op de vlucht en kwamen zo via onder
andere Nispen naar ons land. Toen de Duitsers in
oktober 1914 Antwerpen veroverden passeerden
duizenden Belgische vluchtelingen het dorp of
zochten hier onderdak. Zelfs de kerk in Nispen zat
propvol met jonge en oude mensen die op de
vlucht waren. Na een tijdje trokken de meeste
mensen verder of gingen terug naar huis. Een
aantal mensen bleef voor langere tijd of voorgoed
in ons dorp.
Smokkel
Vier jaren waren er veel soldaten in en rondom
Nispen. Zij bewaakten niet alleen de grens tegen
de Duitsers maar speurden ook vaak mee naar
smokkelaars. Doordat in België veel producten
niet meer te koop waren, kon je er geld mee
verdienen door deze stiekem over de grens te
brengen. Door verschillende Nispenaren is flink
gesmokkeld. Sommigen deden dat uit noodzaak
maar de meeste grensbewoners zagen het meer
als een sport. De smokkelwaar bestond meestal
uit levensmiddelen en kleren maar soms werd ook
vee gesmokkeld. Smokkelen was strafbaar en niet
ongevaarlijk. Een aantal mensen zijn dan ook
omgekomen tijdens hun smokkelwerkzaamheden.
ER OP UIT
■ Essen: Voorwerpen die met smokkel te maken
hebben vind je in het Gerard Meeusenmuseum te
Essen: www.essen.be
BOEKEN
■ M. van Terheijden-Oudenhuysen, Mobilisatie te
Nispen (1914-1918), in: De Spycker, jrg. 36, nrs.
1-214, 1979
■ C.M.A.J. Uijtdewilligen, Een dorp aan de grens
in een onrustige tijd. Nispen tijdens de Eerste
Wereldoorlog, 1914-1915, in: Jaarboek 2018
Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, jrg. 26,
2018
WEBSITES
■ Foto’s van soldaten in Nispen en bij gezinnen in
deze periode:
https://www.heemkundenispen.nl/beeldbanknispen
.html
Contact
Contactgegevens
Gedurende de jaren 1914-1918 werden
soldaten bij Nispenaren ingekwartierd. Dit
wil zeggen dat zij bij gezinnen inwoonden.
Er bestaan nog verschillende foto's
waarop deze soldaten bij met hun
gastheren en gastvrouwen poseren (Foto:
Collectie Heemkundekring de
Heerlijckheijd Nispen).
In de loop van de 19e eeuw werd er
steeds meer gesmokkeld in de
grensstreek. Ook in Nispen gebeurde dit.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd dit
alleen maar meer. Maar dat was niet altijd
zonder risico's. Op de foto een aantal
voorwerpen om smokkelaars tegen te
houden en enkele voorwerpen die
gebruikt werden bij het smokkelen (Foto:
Collectie Heemkundekring de
Heerlijckheijd Nispen, fotograaf E.
Schepers).